آيا سفرهاي استاني احمدي‌نژاد باز هم انجام خواهد شد؟
8 ماه تا پايان دولت دهم باقي مانده که فرصت کوتاهي براي به پايان رساندن حجم انبوه وعده‌هاي عمراني نيمه‌تمام دولت است..
در ماه هاى پايانى دولت دهم حجم پروژه هاى نيمه تمام عمرانى كارنامه وعده هاى دولت در سفر هاى استانى را مبهم مى سازد، بر اساس وعده هاى دولت نهم و دهم بايد به طور متوسط ۴۷۳ طرح در هر سال تمام مى شد، اما فقط ۲۸ درصد از آنها محقق شده كه هزينه اى حدود ۶۰۰ هزارميليارد ريال مازاد بر پيش بينى هاى قبلى بر بودجه كشور تحميل كرده اند.
8 ماه تا پايان دولت دهم باقى مانده كه فرصت كوتاهى براى به پايان رساندن حجم انبوه وعده هاى عمرانى نيمه تمام دولت است. نگاهى به درصد پيشرفت پروژه ها، نشان مى دهد دولت دهم با انبوهى از كارهاى نيمه كاره مواجه است كه بايد براى اتمام آن حجم عظيمى از منابع مالى كشور را صرف كند.
حال در كنار اين وضع با افزايش نرخ ارز، قيمت تمام شده پروژه هاى عمرانى رو به افزايش گذاشته است. طرح هاى نيمه تمام موضوعى است كه سرنوشت آنها اين روزها به گرانى ارز گره خورده است، همچنين كمبود اعتبارات عمرانى دولت به دليل كاهش در آمدهاى نفتى ناشى از تحريم ها نيز بر اين مشكل افزوده است.بر اساس آمارهاى يك نهاد نظارتى در سال هاى ۸۱ تا ۹۰ به طور متوسط ۴۷۳ طرح بايد در هر سال تمام مى شد، اما فقط ۲۸ درصد از آن ها يعنى ۱۳۴ طرح خاتمه يافته و ۷۲ درصد آن نيمه تمام باقى مانده است.براساس اين آمارها طرح هاى خاتمه نيافته تا سال ۹۰ مجموعا هزينه اى معادل ۵۹۷۴۵۵ ميليارد ريال مازاد بر پيش بينى هاى قبلى بر بودجه كشور تحميل كرده اند. و با توجه به افزايش نرخ ارز و تورم در ماه هاى اخير انتظار مى رود اين رقم تا كنون به ميزان قابل توجهى افزايش يافته باشد.
تحميل هزينه ۶۰۰ هزار ميليارد ريالى پروژهاى نيمه تمام عمرانى
در سال هاى ۱۳۸۱-۱۳۹۰ در حدود ۲.۵ برابر اعتبار درج شده در قانون بودجه به طرح هاى عمرانى كه قرار بود در موعد مقرر خاتمه يابد اختصاص داده شده است تا طرح هاى مزبور خاتمه يابند.هزينه متوسط ساليانه طرح هاى خاتمه نيافته در دوره زمانى مذكور ۵۹۷۴۵۵ ريال است. در واقع به طور متوسط به ميزان ۲۴۵ درصد اعتبار مازاد بر قانون بودجه به هر طرح تخصيص داده شده است تا طرح خاتمه پيدا كند.بر اساس اين گزارش به عنوان مثال در سال ۱۳۸۸دولت بايد ۷۴۸ طرح عمرانى را با اعتبارى بالغ بر ۵۲۳۰۷ ميليارد ريال به اتمام مى رساند كه از اين تعداد تنها ۷۳ طرح با بودجه ۴۴۵۶ ميليارد ريال اجرا شد و۶۷۵ طرح با بودجه ۵۵۳۸۱ ميليارد ريال خاتمه پيدا نكرد.
افزايش ۴ برابرى هزينه پروژهاى عمرانى در سال ۸۹
در سال ۱۳۸۹ نيز از مجموع ۹۷۵ طرحى كه دولت با اعتبار ۷۳۵۴۸ ميليارد ريالى بايد به اتمام مى رساند ۱۹۳ طرح را با هزينه اى معادل ۸۱۹۸ميليارد ريال به اتمام رساند و ۷۹۰ طرح با هزينه ۲۵۳۴۷۸ ميليارد ريال نيمه تمام باقى ماند.عدم اتمام پروژه اى عمرانى در اين سال هزينه هاى پروژهاى عمرانى را به ميزان حدود ۴ برابر افزايش داد.
افزايش ۳ برابرى هزينه هاى پروژه هاى نيمه تمام در سال ۹۰
در سال ۱۳۹۰نيز دولت از ۷۴۶ طرحى كه با اعتبار ۴۵۱۳۱ ميليارد ريال بايد به اتمام مى رساند ۹۴ طرح با اعتبار ۶۳۷۰ ميليارد ريال به اتمام رساند و ۶۵۲ طرح با اعتبار ۱۳۱۰۵۲ ميليارد ريال خاتمه نيافته است. بر اين اساس هزينه هاى پروژه هاى نيمه تمام در سال ۹۰ نيز به ميزان حدود ۳ برابر افزايش يافته است.يكى از علل مهم عدم اتمام پروژه هاى عمرانى عدم اختصاص كامل بودجه هاى عمرانى به اين پروژه ها است، با اجراى قانون هدفمندى يارانه ها بودجه هاى عمرانى از سال ۸۸ رشد هاى نجومى پيدا كرد. درست در همان سالى كه دولت تصميم به اجراى قانون هدفمند كردن يارانه ها گرفت، مقايسه روند اصلاحيه هاى بودجه طى سال هاى ۸۴ تا۸۷ نشان داد كه هر ساله در اصلاحيه هاى بودجه به طور متوسط ۲هزارو۶۰۰ ميليارد تومان به سقف بودجه عمرانى افزوده است.از اين سال به بعد بودجه رشد قابل توجهى داشته است، به طورى كه بودجه عمرانى سال ۸۸ از ۲۸ هزار ميليارد تومان به تدريج به بودجه ۳۸ هزار ميليارد تومانى در سال ۹۱ افزايش يافته است. اين درحالى است كه ميزان جذب اين بودجه هاى مصوب در عمل عملكرد چندان مثبتى ندارد.طبق آمارهاى موجود، از ۲۸ هزار ميليارد تومان بودجه مصوب سال ۸۸ تنها ۱۸ هزار ميليارد تومان آن جذب شد. از ميزان جذب بودجه هاى سال هاى ۸۹ و ۹۰ به طور دقيق آمارى در دست نيست. اما آنچه از اظهارات نمايندگان مجلس مى توان برداشت كرد اين است كه بخش قابل توجهى از منابع بودجه هاى عمرانى به سوى منابع يارانه نقدى سرازير شده است.
انحلال سازمان مديريت و برنامه ريزى كشور عامل افزايش طرح هاى عمرانى
انحلال سازمان مديريت و برنامه ريزى كه محلى براى بررسى توجيهات فنى و اقتصادى پروژه هاى جديد عمرانى نيز در افزايش حجم پروژهايى كه بدون توجيه اقتصادى آغاز شده اند افزود.طى سال هاى اخير ميزان تصويب طرح هاى تازه به خصوص پس از انحلال سازمان مديريت و برنامه ريزى كشور رو به فزونى نهاد. چرا كه كميسيون ماده ۳۲ مستقر در سازمان مديريت و برنامه ريزى سابق كه مسئوليت بررسى طرح هاى تازه را براساس توجيه فنى و اقتصادى آنها را برعهده داشت در سازوكار تازه معاونت برنامه ريزى و نظارت راهبردى به حاشيه رانده شد.
دولت با افزايش طرح هاى عمرانى از قانون برنامه چهارم توسعه تخلف كرد
اقدام دولت نهم در افزايش پروژهاى جديد عمرانى با توجه به حجم انبوه پروژهاى نيمه تمام تخلف آشكار دولت از قانون برنامه چهارم توسعه بود. به رغم آنكه قانون برنامه چهارم توسعه دولت را منع كرده بود كه تا پايان تكميل طرح هاى نيمه تمام از تصويب طرح هاى عمرانى جديد،خوددارى كند، اما دولت محمود احمدى نژاد پس از روى كار آمدن برنامه چهارم را كنار گذاشت و در سفرهاى عمرانى هر روز بر ميزان طرح هاى عمرانى تازه افزود. در كنار اين تصميم هاى تازه دولت، مجلس هم تمايل زيادى به افزايش اين طرح ها داشت.
غلامرضا اسدالهى نماينده مردم تربت جام در مجلس شوراى اسلامى نيز با انتقاد از دولت در تعريف پروژه هاى جديد بدون اتمام پروژهاى نيمه تمام گفت: البته نمايندگان مجلس شوراى اسلامى نيز در اين ميان بى تقصير نبودند، و با اصرار خواستار اجراى برخى پروژهاى عمرانى در حوزه هاى انتخابيشان بودند.
وعده هاى دولت در سفرهاى استانى عامل افزايش طرح هاى نيمه تمام عمرانى
عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس شوراى اسلامى با بيان اينكه وعده هاى دولت در سفرهاى استانى به اين مشكل دامن زده است ادامه داد: البته شايد اگر دولت اين اقدامات را انجام نمى داد توزيع عادلانه منابع صورت نمى گرفت.
اتمام طرح هاى مهر ماندگار تا پايان دولت دهم غير ممكن است
در همين رابطه نماينده مردم دامغان در مجلس شوراى اسلامى از بالا بودن حجم پروژه هاى نيمه تمام انتقاد كرد و گفت: اين امر زيبنده دولت نيست.
عبدالرحمان رستميان ضمن انتقاد از حجم بالاى پروژه هاى نيم تمام، افزود: يكى از گلايه هايى كه وجود دارد اين است كه در كشور ما تعداد زيادى پروژه عمرانى استارت مى خورند اما نيمه تمام باقى مى مانند.
وى افزود: طول مدت اجراى پروژه هاى عمرانى خيلى زياد است و اين صدمه جدى به كشور وارد مى كند و وقتى يك پروژه اى به سرانجام نمى رسد يعنى ثروت ما در آنجا راكد مى ماند و بهتر است پروژه هاى دردست اجرا به اتمام برسند سپس پروژه هاى جديد كليد بخورند.
عضو مجمع نمايندگان استان سمنان در مجلس شوراى اسلامى تصريح كرد: هم اكنون بسيارى از مصوبات وجود دارند كه به نظر مى رسد دولت نمى تواند امسال در آخرين سال از عمر دولت اجرا و به سرانجام برساند.
وى با اشاره به طرح هاى مهر ماندگار افزود: به رغم اصرار دولت در اتمام برخى پروژه ها ى موسوم به مهر ماندگار تا پايان سال جارى تحقق اين امر غير ممكن است و همه پروژه هاى مهر ماندگار نمى تواند اجرا شود.
رستميان اضافه كرد: پروژه هاى مهر ماندگار بيشتر از حدى است كه منابع مالى آن را داريم و لذا توصيه مى شود وقتى پروژه هاى فعلى به نتيجه رسيدند پروژه هاى جديد را شروع كنيم.
نظرات شما عزیزان:
